Göz Miqreni nədir? Simptomları nələrdir?
Şiddətli göz ağrısı ilə özünü göstərən göz miqreni; buna okulyar miqren, oftalmoloji miqren və ya gözə təsir edən miqren də deyilir. Şiddətli göz ağrıları ilə yanaşı xəstədə müxtəlif şikayətlərə də səbəb olur. Tədqiqatlar göz miqreninin dəqiq səbəbini tam olaraq ortaya qoymayıb. Bununla belə, parlaq işıqlar, stress və səs-küy kimi gündəlik həyatda qarşılaşa biləcək bir çox faktor səbəbiyyət verən hesab olunur.
Göz miqreni nədir?
Göz miqreni, görmə itkisinə səbəb olan miqrenin müxtəlif alt növlərini əhatə etmək üçün istifadə edilən bir termindir. Klassik miqren hücumları ilə və ya bundan asılı olmayaraq baş verə bilmə ehtimalı var. Xəstənin ağrı hücumu zamanı yanıb-sönən, parıldayan işıqlar, ziqzaq xətləri və ya ulduzları görməsi gözlənilir. Əslində, görmə sahəsinin məhdudlaşacağını və bəzi xəstələrdə kor ləkələrin yarana biləcəyini gözləmək olar.
Göz miqren ağrılarının hücumu xəstənin gündəlik işini yerinə yetirməsinə mane ola bilər. Avtomobil sürmək, oxumaq, yazmaq və s. fəaliyyətləri yerinə yetirmək normaldan daha çətin olur. Ancaq hücum zamanı baş verə biləcək bütün vəziyyətlər müvəqqətidir və okulyar miqren səbəbiylə meydana gələn simptomlar ciddi tibbi nəticələrə səbəb olmur. Hücumların tezliyindən asılı olaraq, xəstənin gündəlik həyatı əhəmiyyətli dərəcədə təsirlənə bilər və buna görə də, digər göz xəstəlikləri kimi, okulyar miqren də müalicə edilməli olan tibbi bir vəziyyətdir.
Göz miqreninin simptomları
Miqren xalq arasında geniş yayılmış və simptomları şiddətli baş ağrıları olan ümumi bir xəstəlikdir. Göz miqreninin simptomları cəmiyyətdə az bilinir və diaqnoz qoymaq çətindir; çünki simptomlar digər baş ağrılarına bənzəyir. Göz miqren hücumu baş ağrısına və göz ağrısına səbəb ola bilər ki, bu da başlanğıcdan 4 saatdan 72 saata qədər davam edə bilər və ağrı daha çox başın bir tərəfinə təsir edir. Ağrının intensivliyi yüngül və ya olduqca şiddətli ola bilər.
Miqren hücumu keçirən xəstədə çırpınma və ya yüksək nəbz tezliyi müşahidə oluna bilər. Ağrının intensivliyi adətən hərəkət zamanı artır. Digər ümumi simptomları aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- Ürəkbulanma,
- Şiddətli ürəkbulanma ilə müşayiət olunan qusma,
- Yarım saat və ya daha az davam edən rəngli formalar görmək
- Ağrı hücumu zamanı kor nöqtələri görmək,
- İşığa və ya səsə çox həssas olmaq.
Göz miqreninin səbəbləri
Göz miqreninin dəqiq səbəbi bilinməsə də, ümumi fikir normal miqrenin göz miqreninə səbəb olmasıdır. Auralı göz miqreninin və ya auralı miqrenin miqren tutmaları səbəbiylə meydana gəldiyi düşünülür. Başqa bir nəzəriyyə, damarların daralması səbəbindən gözə qan axınının müvəqqəti azalması ilə əlaqədardır. Bundan başqa, digər səbəblərə irsiyyət, hormon səviyyələri və stimullaşdırıcılar daxildir.
İRSİ
Miqrenin genetik olaraq ötürüldüyünə inanılır. İrsi genlər birbaşa insanın sağlamlığına təsir edə bilər. Tədqiqatlar sübut etdi ki, ailədə miqren xəstəliyi olan insanlarda miqren xəstəliyinə tutulma ehtimalı daha yüksəkdir. Bununla belə, okulyar miqrenin mütləq genlər vasitəsilə ötürüldüyünü sübut edən qəti bir araşdırma hələ yoxdur.
HORMON SƏVİYYƏLƏRİ
Araşdırmalar nəticəsində estrogen səviyyələri ilə miqren arasında əlaqə ola biləcəyi düşünülür. Estrogen səviyyəsindəki azalmanın miqrenə səbəb ola biləcəyini göstərən tədqiqatlar var. Çünki estrogen beyində ağrı ilə əlaqəli kimyəvi maddələrə nəzarət edən bir hormondur. Qadınlarda hormonlar menstrual dövrə, hamiləlik və menopauza görə dəyişir və bu dəyişikliklər göz miqreninə səbəb ola bilər.
STİMULLAŞDIRICILAR
Bir çox stimullaşdırıcı və ya stimullaşdırıcıların birləşməsi göz miqreninə səbəb ola bilər. Xəstələr üçün bu stimullaşdırıcıları bilmək fərdi ağrıdan qaçınmağa kömək edə bilər.
- Parlaq işıqlar və yüksək səslər,
- Kəskin qoxular,
- Stress, narahatlıq
- Hava şəraitinin dəyişməsi,
- Bəzi spirtli içkilər, xüsusən də qırmızı şərab
- Həddindən artıq kofein qəbulu və ya kofeindən imtina,
- Tərkibində nitrat olan qidalar,
- Monosodium glutamat ehtiva edən qidalar, həmçinin MSG adlanır
- Tərkibində tiramin olan qidalar,
- Süni dadlandırıcılar.
Xəstə bu stimullaşdırıcıları təhlil edərsə və hansının ağrıya səbəb olduğunu başa düşərsə, okulyar miqrendən qaçmaq mümkün ola bilər. Bu məqsədlə baş ağrısının meydana gəldiyi günlərdə edilən fəaliyyətlər və məruz qalan xarici amillər qeyd edilə bilər.
Göz miqren xəstəliklərinin növləri hansılardır?
Göz miqren termini; buraya auralı miqren, retinal miqren və oftalmik miqren kimi müxtəlif miqren növləri daxildir. Auralı miqren; bu, adətən görmə itkisi, kiçik kor ləkələr və ya müxtəlif yanıb-sönən nümunələr kimi simptomları əhatə edir. Bundan əlavə, əllərdə və üzdə uyuşma və qarışqalanma da ola bilər. Nitq dəyişiklikləri və ya çətinlik və zəiflik digər simptomlar arasında nəzərə alınır.
Bəzi xəstələr miqren tutması başlamazdan əvvəl bir aura yaşayır və simptomlar bir saata qədər davam edə bilər. Xəstələrin hücum boyunca fərqli nümunələr görəcəyi gözlənilir. Ancaq bəzi xəstələrdə bu vəziyyət ümumiyyətlə görünməsə də, bəzilərində çox daha aydın görünə bilər. Xüsusilə oftalmik miqren baş ağrısı olmadan görmə pozğunluqları ilə özünü göstərir.
Retinal miqren yalnız bir gözdə birdən meydana gəlir və digər gözə təsir etmir. Adətən 10-20 dəqiqə davam edən görmə itkisinə səbəb ola bilər, lakin nadir hallarda 1 saata qədər davam edə bilər. Bəzi xəstələrdə kor ləkələrin yaranmasına səbəb olur və baş ağrısı görmə ilə bağlı simptomları müşayiət edə bilər. Digər simptomlara yanıb-sönən işıqları və müxtəlif naxışlı formaları görmək daxildir.
Göz miqrenini necə təyin etmək olar?
Diaqnoz zamanı fiziki müayinədən əvvəl həkimlər adətən simptomların nə olduğunu müəyyən edirlər. Bunun məqsədi baş ağrısına səbəb olan digər xəstəlikləri istisna etməkdir. Ağrı zamanı xəstəxanaya oftalmoloji göz miqreni yaşayan bir xəstə müraciət edərsə, oftalmoskopiya adlı tibbi cihazla gözü qidalandıran qan axınının vəziyyəti müəyyən edilə bilər. Bundan əlavə, retinal miqren diaqnozu qoymaq mümkündür. Əks halda, əlamətlərə əsasən müvafiq diaqnoz təyin edilir.
Göz miqreninin müalicə üsulları
Auralı göz miqreninin ən çox görülən müalicəsi ağrıkəsicilərdir; ancaq ağrıkəsicilər bəzən yetərsiz ola bilər. Buna görə də xəstəliyi stimullaşdıran faktorlardan uzaq durmaq daha təsirli ola bilər; ancaq ağrının başlaması ilə tez-tez ağrı kəsiciləri qəbul etmək lazımdır. Göz miqreninin müalicəsi miqren müalicəsində istifadə edilən dərmanlarla paraleldir. Bu səbəbdən miqren müalicəsində istifadə edilən dərmanların göz miqreninə yazılması adi haldır.
Ağrı kəsiciləri çox güclü ağrı səbəbiylə təsirsiz ola bilər. Belə hallarda, ağrıkəsicilərə əlavə olaraq, xəstənin damarlarının rahatlamasına kömək edən beta-bloker təyin edilə bilər. Miqrenin müalicəsində də istifadə edilən antiepileptik dərmanlar həkim tərəfindən uyğun görüldüyü təqdirdə istifadə edilə bilər. Göz miqreninin müalicəsində araşdırmalar hələ də davam etdiyi üçün gələcəkdə müxtəlif dərmanlarla müdaxilə mümkün ola bilər; bununla belə, mövcud müalicə üsulları təsvir edilənlərlə məhdudlaşır.
Göz miqreni və baş ağrısı arasındakı fərqlər nələrdir?
Bəzi insanlar baş ağrısı və miqren terminlərini bir-biri ilə əvəz edir; amma bu tamamilə yanlış istifadədir. Baş ağrısı və miqren hücumları arasında nəzərəçarpacaq fərqlər var. Miqren nevroloji vəziyyətə aiddir, baş ağrısı isə bir tərifdir.
Tez-tez görülən gərginliklə əlaqəli baş ağrıları yüngül və ya orta dərəcədədir. Bu tip baş ağrıları diqqəti yayındırsa da, xəstənin həyatına mənfi təsir göstərmir. Zaman zaman baş verən və xroniki ola bilən klaster baş ağrıları miqrenlərə daha çox bənzəyir. Güclü ağrı bəzən görmə pozğunluğuna səbəb ola bilər; ancaq bu tip baş ağrısı miqren qədər şiddətli və qalıcı deyil. Onun simptomları daha yumşaq olur və qısa müddətdə yox olur.
Göz miqreni hər bir insanda baş verə bilən bir xəstəlikdir. Buna görə də, ağrıya səbəb olan stimullaşdırıcıları müəyyən etmək və onlardan qaçınmaq fərdi əsasda ən təsirli müalicə üsuludur. Ancaq dözülməz ağrıların müalicəsi üçün vaxt itirmədən müayinələrdən keçmək sağlamlığınız üçün ən yaxşısıdır.
Teq Post :
