Quru göz sindromu nədir?
İnsanda göz yaşı ifrazının gözü rahatlaşdıracaq səviyyədə olmaması gözdə yanma, sancma və yad cisim hissi yaradır. Göz yaşları bədən tərəfindən ifraz edilmədikdə və ya mövcud göz yaşları buxarlandıqda quru göz sindromu meydana gəlir. Demək olar ki, hər iki adamdan birində görülən bu xəstəlik hər kəsdə eyni əlamətlər göstərməyə bilər. Göz narahatlığına və bulanıq görməyə səbəb olan quru göz sindromu vaxtında müalicə olunmazsa, qalıcı zərər verə bilər.
Quru göz sindromu nədir?
Cəmiyyətdə çox rast gəlinən quru göz sindromu göz yaşı çatışmazlığı deməkdir. Göz yaşı göz sağlamlığı üçün çox vacibdir. Gözyaşı vəzilərdən maye ifrazı azalması gözyaşı membranın gücünə təsir göstərir. Göz yaşının olmaması uzun müddətdə ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
Gözyaşı təbəqəsində yerləşən; Quru selikli təbəqə, orta sulu (sulu) təbəqə və ən xarici yağlı (lipid) təbəqə zədələndikdə və ya çatışmazlığı olduqda baş verir. Yəni göz quruluğu diaqnozu qoyulan adamda ya gözü rahat edəcək qədər yaş ifrazı yoxdur, ya da adekvat göz yaşı ifrazına baxmayaraq göz yaşlarında keyfiyyət pozğunluğu var.
Quru göz sindromunun səbəbləri
Quru göz sindromuna səbəb olan ən mühüm faktor göz yaşlarının az ifraz olunmasıdır. Bununla belə, mövcud göz yaşlarının buxarlanması da quru göz sindromuna səbəb ola bilər. Gözün sümük divarının yuxarı xarici künclərində yerləşən lakrimal veəzlər gün ərzində müntəzəm olaraq göz yaşı ifraz edir. Lakrimal vezdən yaranan problemlə, gözyaşının az ifraz olunması halında quru göz meydana gəlir. Göz yaşı vəziləri normal göz yaşı ifraz edirsə, lakin quruluq baş verirsə, buna buxarlanma tipli quru göz sindromu deyilir.
Gözyaşı istehsalına mənfi təsir edən amillər hansılardır?
- Göz yaşı vəzlərin funksiyaları;
- irəliləyən yaş,
- revmatoloji xəstəliklər,
- Tiroid vəzinin disfunksiyaları,
- Testosteron-estrogen balansının pozulması ilə əlaqəli endokrinoloji xəstəliklər,
- Sızanaqlar, depressiya, təzyiq dərmanları,
- Tez-tez kontakt linzalar ona mənfi təsir göstərir.
Quru gözlərin əlamətləri hansılardır?
Quru göz həm kişilərdə, həm də qadınlarda hər yaşda baş verə bilər. Postmenopozal qadınlarda hormonal balansın pozulması ilə əlaqədar; Bədəndə maye ifraz edən vəzilərin azalması ilə yanaşı, quru göz şikayətlərində də artım baş verir.
Ofis işçilərində buxarlanma səbəbiylə quru göz şikayətləri tez-tez görülür. Bu vəziyyətə gətirib çıxaran səbəblər arasında ofis mühitində saatlarla istifadə edilən kompüterlər də var. Çünki, uzun saatlarla kompüter ekranına baxan insanlarda göz qırpma tezliyi azalır və göz səthdəki göz yaşları buxarlanır. Əslində saatlarla kompüter ekranına fokuslanan insanlar da göz qapaqları 10-15 saniyə açıq qala bilər Bu, kondisionerli və quru mühitlərdə gözyaşlarının buxarlanma prosesini sürətləndirir. Nəticədə buxarlanma səbəbiylə quru göz problemi yarana bilər.
Quru gözlərdən əziyyət çəkməyən insanlar hər 3 saniyədən bir gözlərini qırpır və ifraz olunan göz yaşı göz almasında bərabər paylanır.
Quru göz diaqnozu necə qoyulur?
Əgər insan gözlərində yanma, sancma və quruluqdan şikayət edirsə, bu problem diqqətdən kənarda qalmamalı və mütləq göz müayinəsindən keçməlidir.
Quru göz diaqnozu üçün bir sıra testlər tələb olunur. O, həmçinin göz yaşlarının xüsusi boyalarla boyanması kimi təyin edilə bilən “flüoresan gözyaşı testi” və ya “lissameine yaşıl streep gözyaşardıcı zolaqlar” ilə göz yaşlarının miqdarını ölçə bilər.
Göz yaşının miqdarı və qopma müddəti təyin edildikdən sonra testlə gözdə iltihab olub olmadığı müəyyən edilməlidir. Göz yaşı osmolyarlığı testi quru gözün diaqnozunda çox faydalı ola bilər.
Buynuz qişanın topoqrafiyası ilə quruluq adacıqlarının qiymətləndirilməsi və qapaqda ifraz edən meibomium vəzilərinin görüntülənməsi qərar vermədə böyük faydalar təmin edir. Göz yaşı əmələ gəlməsində çatışmayan parametr müəyyən edildikdən sonra müalicə üsulu təyin edilir.
Quru göz sindromunun müalicə üsulları hansılardır?
Quru gözün müalicəsində ilk addım ətraflı göz müayinəsidir. Quru göz sindromunun müalicəsi səbəblə müəyyən edilir. Quru göz sindromunda gözü nəm saxlamaq üçün süni gözyaşardıcı damcılar və gel tövsiyə olunur. Həm də gündə 4-5 dəfədən çox və ya birdəfəlik istifadə üçün uyğun olan preparatlardan istifadə etmək tövsiyə olunur. Şiddətli quru göz sindromunda bütün bu tədbirlərin kifayət etmədiyi hallarda göz yaşı itkisini azaltmaq üçün gözyaşı kanallarına müvəqqəti tıxac tətbiq etmək və ya eyni nahiyəni lazerlə daimi olaraq bağlamaq məqsədəuyğun ola bilər.
Mövcud göz yaşlarının buxarlanması ilə quru göz sindromu olanlara bəzən qoruyucu eynəklər də təklif oluna bilər. Səthdə daha az göz yaşı səbəbiylə meydana gələn iltihabı aradan qaldırmaq üçün bir sıra dərman müalicəsi də tətbiq olunur.
Quru gözə qarşı bəzi ehtiyat tədbirləri
Quru göz şikayətlərinin qarşısını almaq üçün alına biləcək bəzi ehtiyat tədbirləri aşağıdakı kimi sıralana bilər:
- Hər 3 saniyədən bir göz qırpma normaldır. Müntəzəm aralıqlarla şüurlu göz qırpması göz sağlamlığı üçün vacibdir.
- Göz yaşlarının buxarlanmasını yavaşlatmaq və qarşısını almaq üçün; Saç qurutma maşınları, kondisionerlər və pərvanələr kimi alətlərlə birbaşa gözə hava üfürməkdən çəkinmək lazımdır.
- Gözləriniz ovuşdurulmamalısınız.
- Xüsusilə güclü külək zamanı çölə çıxarkən göz ətrafına sarılan eynək taxmaq məsləhətdir.
- Xüsusilə ofis işçiləri 5-10 dəqiqəlik fasilələrlə kompüterdən istifadəni dayandırmalı və gözlərini dincəlməlidirlər.
Göz quruluğunu müalicə etmədən lazer müalicəsi aparılmamalıdır.
Quru göz problemi müalicə olunmayan insanlar; Miyopi və hipermetropiyanın müalicəsində eksimer lazer istifadə edilməməlidir. Çünki quru göz şikayətləri olanlara lazer müalicəsi tətbiq olunduqda göz quruluğunun yaratdığı problemlər xəstəni daha çox narahat edir. Bəzi hallarda quru göz probleminin səbəbi lazer müalicəsi ola bilər. Lazer prosesi zamanı təbəqələrdəki sinir liflərinin kəsilməsi və bu liflərin kəsilməsi göz quruluğunun inkişafına təkan verə bilər.
Teq Post :
